HIỂU RÕ HƠN VỀ LIỆT MẶT (PHẦN 1)

Thứ tư - 19/01/2022 02:33

Vào mùa lạnh, số bệnh nhân bị liệt dây thần kinh số VII hay còn gọi là liệt mặt tăng cao. Tuy nhiên do người bệnh chưa có nhận thức đúng đắn về căn bệnh này nên thường đến gặp Bác Sĩ khi quá thời gian vàng hoặc điều trị không đúng cách dẫn đến những biến chứng đáng tiếc về sau trên khuôn mặt.
Bài viết này sẽ giúp cho quý bệnh nhân hiểu rõ hơn về liệt mặt là như thế nào? cách phòng ngừa, chăm sóc và điều trị ra làm sao? và khi có dấu hiệu lâm sàng chúng ta nên đến phòng khám đa khoa của Trung tâm y tế TP Bảo Lộc để được thăm khám và điều trị đúng cách.

LIỆT DÂY THẦN KINH SỐ VII
1. Liệt mặt là bệnh gì?
Liệt mặt hay còn gọi là liệt dây thần kinh số 7, liệt Bell, là một bệnh thần kinh ngoại biên không rõ nguyên nhân. Đây là tình trạng một bên cơ mặt trở nên yếu hoặc chảy xệ xuống do dây thần kinh điều khiển cho cơ mặt bị tổn thương hoặc mất chức năng. Hầu hết bệnh nhân liệt mặt có thể hồi phục hoàn toàn, nhưng cũng có một số người phải mang di chứng suốt cuộc đời. Liệt mặt hai bên rất hiếm gặp với tỷ lệ chỉ 0,3-2% các bệnh liệt trên khuôn mặt.
2. Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ gây bệnh liệt mặt
Căn nguyên của bệnh liệt mặt hiện vẫn chưa được xác định cụ thể, song thiếu máu cục bộ mạch máu, mắc bệnh tự miễn hoặc nhiễm virus, đặc biệt là nhóm virus herpes tiềm ẩn (herpes simplex, herpes zoster) được coi là nguyên nhân phổ biến.
Các vi rút có liên quan đến bệnh liệt Bell bao gồm các vi rút gây ra:

Mụn rộp và mụn rộp sinh dục (herpes simplex)
Bệnh thủy đậu và bệnh zona (herpes zoster)
Tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng (Epstein-Barr)
Nhiễm trùng cytomegalovirus
Bệnh đường hô hấp (adenovirus)
Bệnh sởi Đức (rubella)
Quai bị (vi rút quai bị)
Cúm (cúm B)
Bệnh tay chân miệng (coxsackievirus)

Bệnh cạnh đó, di truyền, nhổ răng cũng được coi là yếu tố nguy cơ gây ra bệnh liệt mặt. Ngoài ra, còn có các yếu tố khác như:

Bệnh tiểu đường
Song phương Bell’s palsy
Borreliosis
Nhiễm mycoplasma pneumoniae
Hội chứng Guillain-Barre
Hội chứng Miller-Fisher
Sarcoidosis
Hội chứng Moebius
Bệnh bạch cầu
Gãy xương nền sọ
Pontine gliomas
Bệnh phong
Tăng bạch cầu đơn nhân
Thai kỳ
Viêm não thân não
Bệnh Hansen
Viêm màng não do Cryptococcus
Pontine tegmental xuất huyết
Lupus ban đỏ hệ thống
Teo cơ cột sống

3. Biểu hiện của bệnh liệt mặt
Dây thần kinh mặt không chỉ chi phối các các cơ vận động vùng mặt hàm, mà còn chi phối các cơ hoạt động không tự chủ bên trong của tuyến lệ, tuyến dưới hàm, cảm giác đến một phần của tai và vị giác cho 2/3 phía trước của lưỡi. Vì vậy, khi bị liệt mặt, tất cả các bộ phận liên quan đến các sợi thần kinh này đều bị ảnh hưởng và có thể xuất hiện các dấu hiệu bao gồm:

Khô mắt, tuyến lệ hoạt động kém, sụp mí hoặc không thể nhắm hay nháy mắt
Miệng chảy dãi hoặc không thể khép miệng, khó mỉm cười
Dị cảm vùng trán, vùng khóe miệng
Đau quanh tai, thái dương, xương chũm, góc hàm
Thay đổi vị giác
Nhạy cảm với âm thanh
Rối loạn nhai nuốt hoặc lời nói
Trường hợp liệt mặt do nhiễm trùng herpes simplex hoặc zoster, người bệnh còn bị đau dữ dội, sau đó có thể xuất hiện mụn nước và tiến triển thành hội chứng Ramsay-Hunt. Hội chứng Ramsay-Hunt đặc trưng bởi các mụn nước ở vòm miệng hoặc lưỡi do rối loạn chức năng tiền đình-ốc tai gây ra.